Các bước quy trình xây nhà chuẩn từ A - Z mới nhất 2025

9 bước quy trình xây nhà chuẩn, đảm bảo an toàn, chất lượng. Tìm hiểu ngay qua bài viết!

Việc xây nhà là vấn đề đòi hỏi quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, tuân thủ đúng quy trình xây nhà. Tuân thủ quy trình chuẩn khi xây nhà không chỉ đảm bảo chất lượng công trình bền vững, hạn chế tối đa lỗi kỹ thuật hay sai sót thi công, mà còn giúp tiết kiệm đáng kể thời gian chi phí, đồng thời đảm bảo an toàn lao động cho mọi người tham gia thi công. 

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết 9 bước trong quy trình xây nhà chuẩn theo lộ trình rõ ràng, giúp bạn tự tin bắt đầu cũng như quản lý tốt toàn bộ dự án của mình trong năm 2025.

Các nguyên tắc nền tảng của quy trình xây nhà chuẩn?

Để đảm bảo quá trình xây dựng diễn ra suôn sẻ, hiệu quả, cần dựa trên các nguyên tắc sau:

• Lên kế hoạch chi tiết: Một kế hoạch chi tiết bao gồm từ bản vẽ thiết kế đến dự toán chi phí, lịch trình thi công, các thủ tục pháp lý cần thiết… Kế hoạch càng cụ thể, bạn càng dễ dàng kiểm soát mọi khía cạnh của dự án, hạn chế tối đa những phát sinh bất ngờ và đảm bảo tiến độ thi công.
• Tuân thủ pháp luật: Đảm bảo mọi thủ tục, giấy tờ pháp lý đều hợp lệ và được cấp phép đầy đủ trước khi khởi công. Việc tuân thủ pháp luật không chỉ giúp bạn tránh được các rắc rối hành chính, phạt tiền hay thậm chí là bị đình chỉ thi công, mà còn đảm bảo quyền lợi sở hữu tài sản của bạn về lâu dài.
• Chất lượng ưu tiên hàng đầu: Luôn đặt chất lượng vật tư và công tác thi công lên trên hết. Bạn nên lựa chọn vật liệu xây dựng từ các nhà cung cấp uy tín, đồng thời giám sát chặt chẽ quá trình thi công để đảm bảo kỹ thuật xây dựng đúng quy trình.
• Giám sát chặt chẽ: Thường xuyên kiểm tra, giám sát mọi hạng mục thi công để kịp thời phát hiện và khắc phục sai sót, đảm bảo công trình đúng thiết kế và tiêu chuẩn.
• Hợp tác hiệu quả: Duy trì liên lạc và hợp tác hiệu quả với kiến trúc sư, nhà thầu và các bên liên quan để mọi vấn đề được giải quyết nhanh chóng, suôn sẻ.

Trình tự các bước xây nhà chuẩn theo quy trình

Bước 1: Khảo sát địa hình, đất đai trước khi xây nhà

Để đánh giá một mảnh đất "đẹp", có phù hợp với gia đình mình hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau:

• Xác định diện tích và kiểm tra pháp lý: Bạn cần tính toán diện tích đất phù hợp với nhu cầu sử dụng của gia đình. Đặc biệt cần kiểm tra kỹ lưỡng các giấy tờ pháp lý như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) trước khi quyết định mua đất để tránh các rắc rối về sau.
• Xem xét giá đất và hướng phong thủy: Luôn tham khảo giá đất trong khu vực và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định. Đồng thời, cần chú ý đến hướng đất và phong thủy vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến ánh sáng, gió, tài lộc và sức khỏe của gia đình.
• Tiện ích xung quanh: Đừng quên xem xét các tiện ích xung quanh như trường học, bệnh viện, siêu thị, và công viên,… Những tiện ích này không chỉ mang lại sự thuận tiện trong sinh hoạt hàng ngày mà còn góp phần gia tăng giá trị cho ngôi nhà của bạn trong tương lai.

Bước 2: Lập ý tưởng, thiết kế sơ bộ lựa chọn phong cách kiến trúc

Bước đầu tiên là xác định rõ nhu cầu và mong muốn của bạn về ngôi nhà, bao gồm số lượng phòng, phong cách, không gian sống, và các tính năng đặc biệt.

Dựa trên nhu cầu và kết quả khảo sát, kiến trúc sư sẽ giúp bạn lên ý tưởng thiết kế bằng cách tạo ra những phác thảo ban đầu về mặt bằng bố trí không gian, hình khối kiến trúc tổng thể. 

Tiếp đó, họ sẽ phát triển thành thiết kế sơ bộ, bao gồm các bản vẽ mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt cơ bản để bạn có thể hình dung được không gian và công năng của từng khu vực trong ngôi nhà.

Việc lựa chọn phong cách kiến trúc tại thời điểm này vô cùng quan trọng. Bạn nên chọn phong cách phù hợp để có sự kết hợp hài hòa giữa thẩm mỹ và công năng sử dụng, đảm bảo ngôi nhà không chỉ đẹp mà còn tiện nghi và phù hợp với lối sống của bạn.

Khi bản vẽ sơ bộ hoàn thành, bạn cần xem xét và đánh giá kỹ lưỡng. Đừng ngần ngại đưa ra ý kiến phản hồi và yêu cầu chỉnh sửa cho đến khi bản vẽ cuối cùng hoàn toàn ưng ý, đáp ứng cả về mặt thẩm mỹ lẫn các quy định xây dựng và an toàn.

Bước 3: Phát triển thiết kế kỹ thuật và bản vẽ chi tiết

Khi ý tưởng sơ bộ đã được thống nhất, kiến trúc sư sẽ đi sâu vào chi tiết để biến bản phác thảo thành một bộ hồ sơ kỹ thuật hoàn chỉnh.

Quá trình này bao gồm việc thiết kế kiến trúc chi tiết, cụ thể hóa từng không gian với mặt bằng bố trí nội thất, mặt đứng, khu vực vệ sinh, hệ thống cửa,.... Song song đó là thiết kế kết cấu, nơi các kỹ sư sẽ tính toán và thiết kế hệ thống móng, cột, dầm, sàn một cách tỉ mỉ, đảm bảo sự vững chắc và an toàn tối đa cho công trình.

Thiết kế hệ thống điện nước (M&E) cũng cần được đảm bảo, bao gồm việc bố trí hệ thống cấp thoát nước, điện chiếu sáng, vị trí ổ cắm, đường dây internet và hệ thống điều hòa không khí. 

Tất cả các bản vẽ chi tiết này sẽ được triển khai thành bản vẽ thi công, tập hợp đầy đủ thông tin để nhà thầu có thể đọc hiểu và thực hiện chính xác các hạng mục công việc.

Bước 4: Dự toán chi phí và lập kế hoạch tài chính

Dựa trên bản vẽ kỹ thuật chi tiết, nhà thầu hoặc đơn vị tư vấn sẽ tư vấn giúp bạn lập bảng dự toán chi phí. Bảng này sẽ liệt kê chi tiết các hạng mục từ vật tư thô (xi măng, sắt thép), vật tư hoàn thiện (gạch ốp lát, sơn, thiết bị vệ sinh), chi phí nhân công, cho đến các khoản chi phí quản lý và chi phí phát sinh tiềm ẩn.

Từ bảng dự toán, bạn có thể xây dựng kế hoạch tài chính cụ thể, phân bổ ngân sách theo từng giai đoạn của dự án. Điều này giúp đảm bảo dòng tiền luôn sẵn sàng, tránh tình trạng thiếu hụt bất ngờ. 

Một lời khuyên hữu ích là luôn dự phòng một khoản chi phí phát sinh khoảng 10 - 15% tổng giá trị dự toán. Khoản dự phòng này sẽ giúp bạn đối phó linh hoạt với những tình huống không lường trước hoặc những thay đổi nhỏ trong quá trình xây dựng.

Bước 5: Chuẩn bị hồ sơ pháp lý và thủ tục

Trước khi khởi công bất kỳ hạng mục nào, việc chuẩn bị đầy đủ các thủ tục pháp lý là bắt buộc để đảm bảo công trình hợp pháp và tránh mọi rắc rối về sau. Đây là bước không thể bỏ qua để đảm bảo tính hợp pháp của công trình, giúp bạn an tâm xây dựng mà không gặp trở ngại pháp lý.

• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ hoặc sổ hồng): Đây là giấy tờ quan trọng nhất để chứng minh quyền sở hữu hợp pháp của lô đất, tránh các tranh chấp về sau.
• Xin giấy phép xây dựng: Đây là giấy tờ bắt buộc trước khi khởi công. Bạn cần nộp đơn tại cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và hồ sơ xin phép thường bao gồm bản vẽ thiết kế, đơn xin phép và các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất.
• Các thủ tục khác: Thông báo khởi công cho chính quyền địa phương, các thủ tục đấu nối điện nước với các đơn vị cung cấp dịch vụ, và cuối cùng là thủ tục hoàn công sau khi ngôi nhà đã được xây dựng xong, để được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà.

Bước 6: Chọn nhà thầu và ký hợp đồng thi công

Việc chọn lựa một nhà thầu uy tín và chuyên nghiệp là yếu tố then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và tiến độ của công trình.

Tìm kiếm và lựa chọn nhà thầu: Tìm hiểu và đánh giá kỹ lưỡng các công ty xây dựng có kinh nghiệm thông qua internet, bạn bè, người thân, các diễn đàn,... Bạn cần tham khảo các dự án mà họ đã thực hiện, đọc các đánh giá từ khách hàng cũ và đặt lịch hẹn phỏng vấn trực tiếp để hiểu rõ hơn về phong cách làm việc và khả năng đáp ứng yêu cầu dự án của bạn.

Đánh giá và so sánh báo giá: Khi nhận được báo giá từ nhiều nhà thầu, đừng chỉ tập trung vào chi phí mà cần so sánh chi tiết về hạng mục công việc, loại vật tư sử dụng, tiến độ thi công dự kiến và chế độ bảo hành.

Thương lượng và ký hợp đồng thi công: Hãy đảm bảo hợp đồng thật rõ ràng và chi tiết về mọi điều khoản: phạm vi công việc, chủng loại và chất lượng vật tư, tiến độ thi công, điều khoản thanh toán, các quy định về phạt vi phạm hợp đồng nếu có, và đặc biệt là chính sách bảo hành sau khi công trình hoàn thành.

Bước 7: Thi công theo quy trình chuẩn

Đây là giai đoạn quan trọng nhất, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt đến chất lượng công trình và tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật.

• Chuẩn bị mặt bằng: Dọn dẹp, san lấp nếu cần, và định vị chính xác công trình theo bản vẽ
• Thi công móng: Đổ móng là bước đầu tiên và cực kỳ quan trọng, quyết định sự vững chắc của toàn bộ công trình. Móng cần được thiết kế và xây dựng phù hợp với loại đất và trọng lượng ngôi nhà. Những giai đoạn cần giám sát chặt chẽ trong quá trình thi công bao gồm: đào móng, đổ bê tông lót, lắp dựng cốt thép và đổ bê tông móng.
• Thi công phần thân:  Sau khi móng ổn định, công tác thi công phần thân được tiến hành, bao gồm lắp dựng cốt thép, đổ bê tông cho hệ thống cột, dầm, sàn của từng tầng.
• Thi công phần mái nhà: Xây dựng mái nhà theo thiết kế đã được duyệt, chú trọng đến khả năng chịu lực, cách nhiệt và cách âm. Các vấn đề như cách nước và cách nhiệt cần được xem xét cẩn thận khi thi công mái nhà để đảm bảo ngôi nhà an toàn và thoải mái.
• Thi công phần hoàn thiện: Trong giai đoạn này, các hệ thống cơ khí (ống nước, hệ thống thoát nước, hệ thống sưởi/làm mát) sẽ được lắp đặt. Đồng thời, thi công hệ thống điện, bao gồm kéo dây điện, lắp đặt ổ cắm, công tắc và chuẩn bị cho hệ thống chiếu sáng

Bước 8: Kiểm tra, nghiệm thu các hạng mục

Trong và sau quá trình thi công, việc kiểm tra và nghiệm thu định kỳ là vô cùng cần thiết để đảm bảo chất lượng công trình.

Bạn cần nghiệm thu vật liệu trước khi đưa vào sử dụng, kiểm tra chất lượng và số lượng có đúng với cam kết trong hợp đồng hay không. Sau đó, tiến hành nghiệm thu từng hạng mục thi công chính như móng, cột, dầm, sàn, tường và mái. Việc này giúp phát hiện và khắc phục kịp thời các sai sót ngay tại chỗ.

Đặc biệt quan trọng là nghiệm thu hệ thống kỹ thuật (M&E), kiểm tra hoạt động của hệ thống điện, nước, điều hòa, hệ thống thông tin liên lạc để đảm bảo chúng vận hành an toàn và hiệu quả. 

Mọi kết quả kiểm tra và nghiệm thu cần được lập thành biên bản nghiệm thu rõ ràng, có chữ ký của các bên liên quan để làm cơ sở pháp lý và trách nhiệm.

Bước 9: Hoàn thiện và bàn giao nhà

Sau khi mọi hạng mục đã được hoàn thành và nghiệm thu đạt chất lượng, ngôi nhà của bạn đã sẵn sàng để đón chủ nhân mới.

Đầu tiên là vệ sinh công nghiệp toàn bộ công trình, làm sạch từ trong ra ngoài để ngôi nhà trông tinh tươm và sẵn sàng sử dụng. Sau đó, chủ đầu tư và nhà thầu sẽ tiến hành bàn giao nhà, kiểm tra lại tổng thể các hạng mục lần cuối trước khi chính thức chuyển giao.

Một bước pháp lý không kém phần quan trọng là hoàn công. Bạn cần làm thủ tục hoàn công với cơ quan chức năng để được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất. 

Nhà thầu có trách nhiệm bảo hành công trình theo thời gian đã cam kết trong hợp đồng. Đây là quyền lợi của bạn để đảm bảo ngôi nhà luôn trong tình trạng tốt nhất sau khi nhận bàn giao.

Các sai lầm cần tránh khi xây nhà theo quy trình chưa chuẩn

Việc bỏ qua hoặc làm sai quy trình có thể dẫn đến nhiều rắc rối và tổn thất cho dự án của bạn. Dưới đây là 5 lỗi sai phổ biến trong quá trình xây nhà thường gặp phải:

• Thiếu giấy phép xây dựng: Đây là sai lầm nghiêm trọng nhất, có thể khiến công trình bị đình chỉ thi công, phạt hành chính và gây rắc rối pháp lý lớn.
• Chọn nhà thầu không uy tín: Dẫn đến chất lượng công trình kém, chậm tiến độ, đội chi phí và phát sinh tranh chấp không mong muốn.
• Tiết kiệm bằng vật liệu kém chất lượng: Ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi ko thọ, độ bền và sự an toàn của ngôi nhà về lâu dài.
• Không giám sát thi công: Dễ xảy ra sai sót kỹ thuật, việc nhà thầu gian lận vật tư, hoặc thi công không đúng bản vẽ.
• Bỏ qua bước nghiệm thu: Không phát hiện kịp thời các lỗi kỹ thuật, gây khó khăn cho việc sửa chữa sau này, thậm chí ảnh hưởng đến kết cấu của cả căn nhà.

Kinh nghiệm để xây nhà đúng quy trình, hiệu quả

Dưới đây là một vài lưu ý để đảm bảo ngôi nhà của bạn được xây dựng theo quy trình chuẩn:

• Tìm kiếm kiến trúc sư và nhà thầu chuyên nghiệp: Bạn nên tìm hiểu, tham khảo những người có chuyên môn và kinh nghiệm lâu năm, có trách nhiệm để hai bên có thể hợp tác lâu dài và hiệu quả
• Đầu tư vào thiết kế: Một bộ bản vẽ thiết kế chi tiết, đầy đủ sẽ giúp quá trình thi công diễn ra thuận lợi, giảm thiểu sai sót và tiết kiệm chi phí sửa chữa.
• Kiểm soát tài chính chặt chẽ: Bạn cần theo dõi sát sao ngân sách đã dự toán và có kế hoạch dự phòng cho các khoản phát sinh bất ngờ.
• Tìm hiểu kỹ về vật liệu: Lựa chọn vật liệu phù hợp với nhu cầu, ngân sách nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng.
• Thường xuyên kiểm tra và giám sát: Dù đã có nhà thầu, bạn vẫn nên dành thời gian kiểm tra và nắm bắt tiến độ công trình, kịp thời trao đổi nếu có vấn đề phát sinh.

Quá trình xây dựng ngôi nhà là một công việc phức tạp đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và kỹ thuật chính xác. Việc tuân thủ đúng các bước quy trình và lựa chọn các đơn vị thi công có uy tín, kinh nghiệm là yếu tố quyết định đảm bảo chất lượng và mỹ thuật của công trình. 

Trong quá trình thi công, có thể phát sinh những khó khăn, trở ngại nhất định, tuy nhiên, sự kiên trì và tuân thủ kế hoạch sẽ giúp dự án đi đến thành công. Chúc quý khách hàng sớm hoàn thành công trình đúng tiến độ, đạt tiêu chuẩn cao nhất và thành công trong việc xây dựng mái ấm của gia đình!