Quy trình thi công xây dựng và xu hướng mới năm 2025

Tìm hiểu quy trình thi công xây dựng chuẩn 2025 cùng những xu hướng mới trong thiết kế. Kiến trúc BIM chia sẻ kiến thức hữu ích giúp bạn tối ưu chất lượng công trình, tiết kiệm chi phí và bắt kịp thời đại.

Trong lĩnh vực xây dựng nhà ở và nội thất, quy trình thi công đóng vai trò then chốt quyết định chất lượng, tiến độ và chi phí công trình. Bước sang năm 2025, sự phát triển của công nghệ, vật liệu mới và xu hướng thiết kế hiện đại đã mang đến nhiều thay đổi đáng kể trong cách triển khai thi công. 

Bài viết dưới đây từ Kiến trúc BIM sẽ giúp bạn nắm rõ quy trình thi công xây dựng chuẩn và cập nhật xu hướng mới 2025, từ đó có định hướng phù hợp khi chuẩn bị cho ngôi nhà hoặc dự án của mình.

Thi công xây dựng là gì?

Thi công xây dựng là quá trình triển khai các công việc xây dựng công trình theo đúng thiết kế đã được phê duyệt. Hoạt động này bao gồm toàn bộ các giai đoạn từ chuẩn bị mặt bằng, thi công phần móng, khung, hạ tầng kỹ thuật cho đến hoàn thiện công trình.

Theo quy định của Luật Xây dựng, thi công xây dựng có thể bao gồm: xây mới, cải tạo, sửa chữa, di dời, tu bổ, phục hồi công trình, cũng như lắp đặt hệ thống thiết bị đi kèm. Tất cả phải được thực hiện bởi nhà thầu xây dựng hoặc đội thi công có đủ năng lực theo hợp đồng ký kết với chủ đầu tư.

Phân loại thi công xây dựng

• Thi công nhà ở dân dụng: Bao gồm nhà phố, biệt thự, căn hộ.
• Thi công công trình thương mại - văn phòng: Các tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn.
• Thi công công trình công nghiệp - nhà xưởng: Nhà máy sản xuất, kho bãi, khu công nghiệp.

Thi công xây dựng bao gồm các công việc xây dựng công trình theo đúng thiết kế đã được phê duyệt

Quy trình thực hiện thi công xây dựng theo chuẩn mực

Để một công trình hoàn thiện đúng tiến độ, đạt chất lượng và an toàn, việc tuân thủ quy trình thi công xây dựng tiêu chuẩn là yếu tố bắt buộc. Quy trình này gồm nhiều giai đoạn nối tiếp nhau, từ khâu chuẩn bị ban đầu cho đến thiết kế chi tiết, lựa chọn nhà thầu và triển khai thi công thực tế.

Giai đoạn chuẩn bị

Trước khi công trình được khởi công, chủ đầu tư và đơn vị thi công cần thực hiện đầy đủ các bước chuẩn bị:

• Khảo sát địa hình, địa chất: Đánh giá điều kiện tự nhiên của khu đất nhằm đảm bảo phương án thiết kế và kết cấu móng phù hợp.
• Lên ý tưởng thiết kế: Xác định mục đích sử dụng, quy mô, số tầng, diện tích… sau đó lập bản vẽ sơ bộ để định hình kiến trúc và tổng mặt bằng.
• Xin phép xây dựng, quy hoạch PCCC - môi trường: Hoàn tất thủ tục pháp lý, bao gồm giấy phép xây dựng, phê duyệt phòng cháy chữa cháy và bảo vệ môi trường, đảm bảo công trình hợp pháp.
• Chuẩn bị mặt bằng, dựng hàng rào, lán trại: Tiến hành san lấp mặt bằng, thiết lập rào chắn bảo vệ và bố trí khu vực làm việc, sinh hoạt cho công nhân tại công trường.

Đi khảo sát địa hình, địa chất là một trong những bước chuẩn bị khi triển khai thi công xây dựng

Triển khai bản vẽ kỹ thuật thi công chi tiết và hồ sơ mời thầu

Sau khi giai đoạn chuẩn bị hoàn tất, bước tiếp theo là triển khai thiết kế kỹ thuật và tìm kiếm nhà thầu thi công:

• Thiết kế kỹ thuật chi tiết: Hoàn thiện bản vẽ thi công với đầy đủ thông số kỹ thuật, giải pháp kết cấu và lựa chọn vật liệu nhằm đảm bảo tính bền vững, an toàn và tính thẩm mỹ cho công trình.
• Chào thầu và lựa chọn nhà thầu: Chủ đầu tư tiến hành đấu thầu, chọn đơn vị có đủ năng lực, kinh nghiệm và uy tín. Một nhà thầu chuyên nghiệp sẽ giúp kiểm soát tốt tiến độ, chi phí và chất lượng thi công.

Bạn cần chuẩn bị bảng vẽ thiết kế kiến trúc chi tiết để đảm bảo quá trình thi công xây dựng được an toàn

Tiến hành thi công công trình cùng với việc lắp đặt hệ thống thiết bị, máy móc

Khi đã hoàn thành khâu chuẩn bị và thiết kế chi tiết, công trình sẽ bước vào giai đoạn thi công chính. Đây là bước quan trọng quyết định chất lượng và tuổi thọ công trình, bao gồm:

• Chuẩn bị mặt bằng xây dựng: Tiến hành dọn dẹp, san lấp mặt bằng và bố trí hệ thống cấp điện, cấp nước phục vụ cho toàn bộ quá trình thi công.
• Công đoạn xây thô:
  • Đào móng, xử lý nền và thi công cốt pha, cốt thép, đổ bê tông.
  • Xây tường, trát vữa, hoàn thiện tường chắn, cầu thang, bậc tam cấp.
  • Lắp đặt các hệ thống ống âm như cấp - thoát nước, điện nguồn, chiếu sáng, điều hòa không khí, mạng internet và các hạ tầng kỹ thuật cần thiết.
• Công đoạn hoàn thiện:
  • Ốp lát gạch, đá, lắp đặt trần thạch cao hoặc trần trang trí.
  • Lắp cửa đi, cửa sổ, lan can, vách ngăn theo thiết kế.
  • Hoàn thiện hệ thống điện, nước, thiết bị chiếu sáng và các tiện ích khác.
  • Sơn nước nội - ngoại thất và lắp đặt nội thất để công trình sẵn sàng đưa vào sử dụng.

Tiến hành ốp lát gạch, lắp các thiết bị, hệ thống điện nước để hoàn thiện quy trình thi công 

Các điểm cần đặc biệt chú ý trong quá trình thi công xây dựng

Quá trình thi công xây dựng đòi hỏi sự chính xác, tuân thủ pháp lý và giám sát chặt chẽ để đảm bảo chất lượng, tiến độ cũng như tính an toàn của công trình. Những lưu ý quan trọng:

• Kiểm tra điều kiện khởi công: Trước khi bắt đầu, cần đảm bảo đầy đủ các điều kiện pháp lý như giấy phép xây dựng, thiết kế đã phê duyệt, hợp đồng thi công và kế hoạch vốn. Nếu bỏ qua, công trình có thể bị đình chỉ hoặc phát sinh chi phí không mong muốn.
• Chất lượng vật tư: Vật liệu xây dựng phải được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi sử dụng. Chỉ dùng vật tư đạt chuẩn mới đảm bảo công trình vừa bền vững vừa đạt tính thẩm mỹ.
• Giám sát thi công: Công trình phải được giám sát xuyên suốt từ khi khởi công đến khi hoàn thành, bao gồm khối lượng, tiến độ, chất lượng, an toàn lao động và bảo vệ môi trường.
• Tuân thủ thiết kế: Mọi hạng mục thi công cần được thực hiện đúng với bản vẽ, tiêu chuẩn kỹ thuật và quy chuẩn xây dựng đã được duyệt.
• An toàn lao động: Nhà thầu cần áp dụng biện pháp bảo hộ, phòng cháy chữa cháy và các quy định về an toàn trong quá trình thi công, nhằm hạn chế rủi ro tai nạn.
• Nghiệm thu bài bản: Mỗi hạng mục cần được nghiệm thu đầy đủ theo quy định. Việc nghiệm thu minh bạch giúp kiểm soát chất lượng và tránh sai sót.
• Kiểm soát chi phí: Chủ đầu tư cần giám sát chặt chẽ chi phí thi công, tránh phát sinh không cần thiết và đảm bảo hiệu quả đầu tư.

Kinh nghiệm lựa chọn đơn vị thi công xây dựng đáng tin cậy

Lựa chọn nhà thầu uy tín là yếu tố quyết định trực tiếp đến chất lượng, tiến độ và chi phí của công trình. Một đơn vị thi công chuyên nghiệp giúp đảm bảo đúng thiết kế, an toàn kỹ thuật và giúp chủ đầu tư yên tâm trong suốt quá trình xây dựng.

Có giấy phép, hồ sơ năng lực rõ ràng

Một nhà thầu uy tín cần có giấy phép hoạt động hợp pháp, hồ sơ năng lực minh bạch và kinh nghiệm thi công các công trình tương tự. Bên cạnh đó, đội ngũ kỹ sư và giám sát phải sở hữu chứng chỉ hành nghề để đảm bảo chuyên môn và an toàn trong quá trình thi công.

Hợp đồng rõ ràng, tiến độ được cam kết minh bạch

Hợp đồng ký kết phải thể hiện rõ trách nhiệm về tiến độ, vật liệu và chi phí, đồng thời có điều khoản bảo hành sau bàn giao. Sự minh bạch này giúp chủ đầu tư yên tâm, hạn chế phát sinh chi phí ngoài dự kiến.

Hiểu và phối hợp tốt với thiết kế

Nhà thầu cần hiểu rõ bản vẽ thiết kế, triển khai thi công chính xác và xử lý nhanh chóng những vấn đề phát sinh. Khả năng phối hợp trực tiếp với kiến trúc sư và kỹ sư kết cấu sẽ đảm bảo công trình vừa đúng ý tưởng thiết kế vừa đạt chất lượng cao.

Xu hướng thi công xây dựng năm 2025

Ngành xây dựng năm 2025 sẽ chứng kiến nhiều đổi mới mạnh mẽ nhờ công nghệ hiện đại và xu hướng sống xanh - bền vững. Những thay đổi này giúp công trình tối ưu chi phí, nâng cao chất lượng mà còn đáp ứng yêu cầu về môi trường và tiện nghi của người sử dụng.

Xu hướng ưu tiên sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường

Các loại vật liệu xanh như gạch không nung, bê tông nhẹ, sơn sinh thái sẽ được ưu tiên thay thế vật liệu truyền thống. Gỗ công nghiệp (MDF, HDF, MFC, gỗ ghép…) dần thay thế gỗ tự nhiên nhằm bảo vệ tài nguyên rừng. Việc áp dụng vật liệu thân thiện môi trường giúp giảm phát thải CO₂, tiết kiệm năng lượng sản xuất và hướng tới công trình bền vững.

Nhà ở thông minh - giải pháp sống hiện đại

Nhà thông minh ứng dụng IoT cho phép người dùng điều khiển hệ thống chiếu sáng, điều hòa, an ninh chỉ bằng smartphone hoặc giọng nói. Công năng được tối ưu hóa để phục vụ đa mục đích: ở, làm việc và nghỉ dưỡng. Nhờ tự động hóa, người dùng tiết kiệm chi phí sinh hoạt và tận hưởng không gian sống tiện nghi, an toàn hơn.

Thiết kế tiết kiệm năng lượng

Các giải pháp thiết kế chú trọng tận dụng ánh sáng tự nhiên, hướng gió để giảm sử dụng điện. Vật liệu như kính cách nhiệt, sơn phản quang hay gạch chống nóng giúp công trình thích ứng khí hậu nhiệt đới Việt Nam. Nhờ vậy, tiêu hao điện năng giảm đáng kể, đồng thời nâng cao sự thoải mái cho người sử dụng.

Tích hợp năng lượng tái tạo

Điện mặt trời mái nhà, hệ thống pin lưu trữ và các giải pháp “zero carbon” sẽ trở thành tiêu chuẩn trong nhiều công trình, đặc biệt là biệt thự và nhà xưởng. Đây là xu hướng toàn cầu giúp hưởng lợi từ chính sách khuyến khích của Nhà nước về công trình xanh, tiết kiệm chi phí vận hành lâu dài.

Ứng dụng công nghệ VR/AR trong thi công

Thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) cho phép khách hàng trải nghiệm mô phỏng 3D công trình trước khi xây dựng. Các kỹ sư có thể đào tạo, thao tác trực tiếp trên mô hình ảo, từ đó giảm sai sót, rút ngắn thời gian thi công và nâng cao độ chính xác.

Quản lý thi công bằng phần mềm số hóa

Các phần mềm hiện đại như BIM, Revit hay Fieldwire sẽ được ứng dụng để lập kế hoạch, điều phối nhân sự, giám sát tiến độ và kiểm tra chất lượng tự động. Giải pháp này giúp tăng tính minh bạch, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả quản lý dự án.
Thi công xây dựng năm 2025 đòi hỏi quy trình chặt chẽ và sự thích ứng với các xu hướng mới như vật liệu xanh, công nghệ thông minh và quản lý số hóa. Việc nắm vững quy trình cùng lựa chọn nhà thầu uy tín sẽ giúp công trình đạt chuẩn về chất lượng, an toàn và tính bền vững lâu dài.

Để đảm bảo công trình được triển khai chính xác từ bản vẽ đến hiện trường, bạn nên ứng dụng công nghệ BIM ngay từ khâu thiết kế và thi công. Hãy liên hệ đội ngũ kỹ sư - kiến trúc sư Kiến trúc BIM để được tư vấn miễn phí và sở hữu giải pháp quản lý thi công hiệu quả, tiết kiệm tối ưu cho dự án của bạn.